Sanne van de Wetering

Ik dacht dat het allemaal normaal was

Sinds mijn 13e menstrueer ik veel en vaak. Om de twee weken was het acht dagen ‘feest’. Hoofdpijn, buikpijn, vreselijke rugpijn en extreme vermoeidheid. Ik slikte ongezond veel naproxen en paracetamol en dan nog kon ik soms met tranen in mijn ogen op school zitten. Wachtend tot de bel ging en ik naar de wc kon om even op de grond te gaan zitten of om nóg een paracetamol te nemen. Ik dacht dat dat allemaal normaal was. Anderen klaagden ook over hun menstruatie. Waarom zou het bij mij anders zijn? Het sporten was in die weken ook altijd heel zwaar. Alsof ik een marathon moest rennen bij elke training. Maar sporten afzeggen? Alleen omdat je ongesteld bent? Nee, dat vond ik niet oké.

 

Gestart met de pil

Op mijn 14e ben ik al gestart met het slikken van de pil. Mijn lichaam reageerde hier gelukkig goed op en al snel werd ik alleen nog maar ongesteld in de stopweek. Drie weken slikken, een week ongesteld. Doorslikken ging helaas niet. Dan werd ik ondanks het doorslikken toch na drie of vier weken ongesteld en bleef ik ook twee à drie weken aan één stuk bloeden. En vrij veel.

 

EMDR-therapie

Mijn tienerjaren waren niet makkelijk. Mijn moeder was ernstig ziek en gevoelens werden thuis niet echt geuit. Wel besproken, maar ze verwerken deden we individueel. Ik voelde als gevoelig meisje, heel veel. Hiermee kon ik niet omgaan en de negatieve gevoelens stapelden zich op. Ik kwam in een negatieve spiraal en raakte erg depressief. Hiervoor heb ik op mijn 15e therapie gekregen; bij een kinderpsycholoog kreeg ik EMDR. Na ongeveer 10 weken ben ik daarmee gestopt, omdat alle gebeurtenissen besproken waren. Echt alles verwerkt, had ik denk ik niet. Ik stopte toen al veel gevoelens weg.

 

Bezig zijn met eten en bewegen verdoofde

De jaren erna ontwikkelde ik anorexia. Het eerste jaar voelde ik me hierdoor ‘beter’, want ik voelde veel minder. Continu bezig zijn met eten en bewegen verdoofde. Op mijn 16e ben ik weer gestart met therapie. Het eerste half jaar ambulant bij een jeugdinstelling. Omdat ik geen baat had bij de hulp die ik daar kreeg en alleen maar achteruitging, ben ik daar gestopt en twee maanden later elders gestart ook met ambulante therapie. Gedurende die tijd werd ik al minder ongesteld dan voorheen. Het half jaar daarop ging het beter met eten en kwam ik aan. Ik ben toen ook weer gestart met de pil. Een half jaar later kreeg ik een terugval en werd er besloten dat ik werd opgenomen. Toen moest ik opnieuw stoppen met het slikken van de pil. Al snel bleek dat ik niet meer ongesteld werd.

 

Spiraaltje als nachtmerrie

Nog tijdens de opnameperiode en toen ik nog heel wat kilo’s moest aankomen, kwam mijn menstruatie alweer terug. Binnen twee maanden was mijn cyclus weer op het oude niveau; om de twee weken acht dagen ongesteld, inclusief alle pijntjes en klachten die ik voorheen ervoer. Toen ik dit met mensen uit mijn omgeving besprak, hoorde ik al snel veel positieve verhalen over het spiraaltje. De menstruatie zou dan soms zelfs compleet verdwijnen. Een droom! Dat wilde ik wel. Helaas werd het spiraaltje eerder een nachtmerrie. Na een paar maanden non-stop ongesteld te zijn, bleef ik tot en met maand zeven wekelijks bloeden. Ook ervoer ik wekelijks extreme vermoeidheid en stemmingswisselingen. Dit werd vanuit therapie eerder geweten aan niet voldoende met mezelf in verbinding staan. Dat put uit. Persoonlijk denk ik dat dat ook meespeelde, maar dat mijn hormonen ook wel degelijk veel invloed hadden. Daarna heb ik nog een maand op advies van de huisarts geprobeerd om met extra hormonen mijn cyclus regelmatig te krijgen, maar ook dit hielp niet. Het verergerde alleen mijn stemmingswisselingen. Het spiraaltje heb ik laten verwijderen en ik wilde mijn lichaam even de tijd geven om terug in haar oude ritme te komen.

 

Ik begon een patroon te herkennen

Na twee maanden had mijn lichaam haar ritme weer gevonden en menstrueerde ik alweer als voorheen. Toen ben ik op advies van een goede vriendin begonnen met de Yasmin-pil. Gelukkig reageerde mijn lichaam hier goed op en sindsdien ben ik alleen ongesteld in mijn stopweek. Doorslikken lukt niet. Ik merkte dat de stemmingswisselingen die ik afgelopen jaar had ervaren, nu elke derde en vierde week van de cyclus aanwezig waren. Ik begon een patroon te herkennen. Wat voorheen verweten werd aan ‘te veel doen’, ‘te weinig rust’ en ‘niet genoeg gevoelens toelaten’, begon ik nu anders te zien. De eerste twee weken van mijn cyclus voelde ik dit allemaal niet! Dan voelde ik me veel stabieler en in contact met mezelf en had ik veel meer energie. En als ik moe was van een lange dag, laadde ik ook snel weer op van even rustig aan doen.

 

Steeds meer puzzelstukjes op hun plek

Na wat googelen of mijn vermoedens klopten, vielen steeds meer puzzelstukjes op hun plek. Ik herkende zó veel. De hersenmist, de extreme vermoeidheid, de depressieve gevoelens en dan weer de extreme stemmingswisselingen. Soms kon ik me de ene minuut euforisch blij voelen en me de volgende minuut afvragen waarom ik nog leefde. Meestal was dit aan het begin en aan het einde van de pre-menstruatie week. Op de dagen daartussen was ik heel somber. Ik verloor mezelf in de negatieve stemming en voelde geen verbinding meer. Niet met mezelf en niet met anderen. Ik zat alleen in mijn eigen donkere, zware wereld.

 

Het was elke maand heel zwaar

Ondanks dat ik heel goed wist dat die dagen ook weer over gingen en dat het ‘de hormonen’ waren, was het elke maand heel zwaar. Ik herstelde ook steeds minder snel van die weken en keek erg op tegen de volgende sombere week. De menstruatieweek zelf was ook uitputtend. Omdat ik me dan niet mentaal, maar lichamelijk erg slecht voelde. Hoofdpijn, buikpijn en rugpijn zoals vroeger, maar ook mijn spieren leken constant zo uitgeput, alsof ik een marathon had gerend. Wanneer ik dit besprak in therapie (in verband met de eetstoornis heb ik nog cognitieve gedragstherapie), werd vooral geadviseerd hoe ik ermee om moest gaan. Natuurlijk speelt mijn verleden ook een rol, omdat ik sombere gevoelens nog steeds heel eng vind. Ik kan deze gevoelens echter nu wel toelaten en verdragen. Ik wist ook niet wat ik zelf nog zou kunnen doen om beter met die sombere weken om te gaan. Toen mijn psycholoog het ook niet meer wist en een afspraak regelde met de psychiater, voelde ik een enorme opluchting. Tijdens de afspraak met mijn psycholoog een week later, kwam ik net uit de premenstruele week en heb ik het hele uur gehuild, omdat het allemaal zo zwaar was. Ik was echt op.

 

Niet meer overleven, dat heb ik al lang genoeg gedaan.

Een maand later (begin januari 2022) ben ik gestart met antidepressiva (escitalopram). Ik heb maar een paar dagen bijwerkingen ervaren (zweten, trillen, hoofdpijn), maar een echte verbetering voel ik pas sinds kort. De eerste maanden na de start van de medicatie waren wegens omstandigheden zwaar. Mede daardoor en door de boostervaccinatie was mijn cyclus ook een aantal maanden weer verkort tot ‘om de twee weken bloeden’. Nu is mijn cyclus weer genormaliseerd en kan ik voor het eerst ervaren wat de antidepressiva doen. Ik merk wel degelijk een verbetering. Ik verlies mezelf niet meer in de premenstruele week. Ik blijf beter in verbinding met mezelf en met anderen. Ook merk ik dat de somberheid minder extreem is en minder lang duurt. De vermoeidheid en stemmingswisselingen zijn helaas niet minder. Maar voor nu is het oké. Ik ben heel blij dat ik mezelf niet meer verlies en dat geeft al hoop voor de toekomst. Hopelijk gaat er nog verbetering komen, maar dit is al leefbaar. Niet meer overleven, dat heb ik al lang genoeg gedaan.

 

Lief zijn voor mezelf

Goede vriendinnen en familie erkennen mijn klachten gelukkig helemaal. Ze hebben mij gezien in de slechte en goede weken en merken duidelijk het verschil, zelfs als ik het wilde verstoppen. Echt open over hoe ik me voel, ook in de sombere weken, ben ik pas sinds vorig jaar. In de buitenwereld houd ik het wel nog meer voor mezelf. Al houd ik wel steeds meer rekening met mijn slechte weken. Ik zorg dat ik wel voldoende afleiding heb en genoeg mensen zie, maar ook voldoende rust kan nemen. En als in de slechte week alles wat ik lees voor mijn opleiding niet binnenkomt in mijn hoofd, dan is dat maar even zo. Dat haal ik dat later dan wel in. Streng zijn voor jezelf, terwijl je lichaam niet meewerkt, is totaal niet helpend. Dan maar proberen lief te zijn voor mezelf, tijdens de zwaarste dagen.

 

Ik hoop met mijn verhaal ook duidelijk te maken dat niet alle hulp of advies, de hulp is die je nodig hebt. Als je zelf voelt dat je klachten (zoals in dit geval) met hormonen te maken hebben, blijf daar dan achter staan! Ook al betwijfelen anderen het. En ook al is het hele mechanisme achter PMDD nog niet veel onderzocht en niet erg bekend onder artsen en ‘de normale mens’, het is echt!

  

Overigens schrijf ik zelf gedichten. Vorig jaar heb ik tijdens mijn premenstruele week geschreven over hoe die week voelde:

 

Het is er weer

Grijze wolk

Zware mist ontstaan

 

Voel mezelf niet

Afgezonderd

Uitgeput soms een traan

Ik laat het maar gaan

 

Paracetamol

Allemaal in één keer?

Ik wil dit niet meer

Kan niet meer

 

Maar ik weet

Over een week

Voel ik mezelf weer

 

Dus ik ga weer staan

En zeg ‘ik kan dit wel aan’

Al die maanden al gedaan

 

Kon ik die grijze wolk maar doen verdwijnen

Terug mezelf voelen

Mezelf zijn

De somberheid verkleinen

 

Ietsje minder zwaar

Minder lang

Dan was ik minder bang

 

Om zelf ook te verdwijnen